Tiếng…

Trong nhân gian thường truyền miệng nhau câu nói: “Hùm chết để da, người ta chết để tiếng”, để nhắc nhở chúng ta cần phải sống tốt và hành động đẹp, để giúp cho bản thân có được đời sống lành, an vui và là tấm gương cho thế hệ mai sau noi theo. Đây cũng là một lời nhắc nhở: “Là con người phải sống sao cho tốt, cho cao đẹp”.

Nếu như ai đã ở chùa lâu nay thì sẽ rất thân quen với hình ảnh bác Đông. Cứ mỗi buổi sáng sớm, sau thời khóa công phu thì chúng ta lại nghe thấy tiếng chổi quen thuộc vang lên đều đặn. Công việc quét dọn trên con đường vào nghĩa trang này được bác làm trong suốt hơn 10 năm. Đoạn đường ước chừng hơn 300m này đã hằn sâu những bước chân của bác Đông, và cũng chính con đường này đã để lại trong bác nhiều kỷ niệm về một thời đã qua. Lúc trước, đây là con đường đất nên có rất nhiều bụi bặm và lầy lội, mỗi khi trời đổ cơn mưa khiến cho nhiều cành, lá cây thi nhau rơi rụng, nên việc quét dọn gặp nhiều khó khăn và cực nhọc.

Thời gian gần đây, có quý Phật tử phát tâm cúng dường tiền để tiến hành biến con đường đất năm xưa thành con đường bê tông ngày nay. Bây giờ, con đường năm nào được khoác lên mình một diện mạo mới, nên nơi đây trông thật sạch sẽ, thoáng mát và tất nhiên, việc quét rác cũng trở nên dễ dàng và thuận tiện.

Thử hỏi, một đời người có được bao nhiêu lần 10 năm – “thời gian trôi qua nhanh như thoi đưa”. Không ai có thể thoát khỏi lưỡi búa của thời gian. Chúng sẽ hủy hoại mọi thứ và lấy đi tuổi thanh xuân của chúng ta. Thấm thoát đến nay thì bác cũng đã 60 tuổi, nên sức khỏe đã xuống dốc rất nhiều chứ không được như trước đây – hơn 10 năm trước, khi bác mới vào chùa thì sức khỏe còn rất tốt, nên những công việc nặng nhọc đều được bác cáng đáng hết mà không hề từ nan. Thế mà giờ đây, mặc dù đoạn đường đã được trải bê tông phẳng lì, sạch đẹp và công việc cũng đã được giảm bớt nhân lực rất nhiều, nhưng vì vấn đề sức khỏe nên công việc của bác có phần khó nhọc hơn. Bởi mang trong mình căn bệnh tim, nên mỗi khi quét lá được một chập thì phải dừng lại để nghỉ ngơi, chứ không như năm xưa, dù con đường có lầy lội, mưa gió đều được bác làm sạch một cách nhanh chóng.

Khi bạn đi trên đường vào nghĩa trang sẽ cảm nhận “ôi sạch quá”. Trên đoạn đường này, đã có biết bao đám tang đi qua, có biết bao con người tiễn đưa người thân của mình về nơi an nghỉ cuối cùng. Nếu bạn đi qua một con đường lúc nào cũng sạch sẽ, lúc nào cũng sáng bóng, khiến cho tâm mỗi người khi rảo bước qua đây đều sanh tâm hoan hỷ, dễ chịu, mát mẻ… sẽ để lại ấn tượng tốt cho những con người đặt chân nơi đây, cũng như cảm nhận được sự hân hoan chào đón từ phía nhà chùa.

“Siêng quét dọn sân chùa
Mỗi ngày phước huệ sanh
Tuy chưa có khách đến
Cũng có Thánh nhân đi”.

Cũng bởi thế, thân tâm của mỗi người đều cần “quét dọn” hằng ngày, để thanh tẩy dần những tập khí tham, sân, si được tích trữ từ nhiều đời, nhiều kiếp. Nếu mỗi người đều thể hiện sự hòa ái của một người có sự tu tập, thì khi mọi người nhìn vào người đó sẽ sanh tâm hoan hỷ và phát tâm nơi đạo pháp.

Đằng sau những thành tựu lớn lao là một con người âm thầm, góp công sức bé nhỏ của mình vào “sự nghiệp” chung của một tập thể. Đó là sự cố gắng làm việc ở nơi bác – cống hiến không biết mệt mỏi, và chưa bao giờ có một lời than vãn dù trong cơ thể đang mang một chứng bệnh. Có dịp tôi ra quét phụ giúp bác, đến lúc này tôi mới nhận ra rằng, muốn làm bất cứ việc nào cũng cần phải có sức khỏe tốt, một tinh thần và ý chí quyết tâm cao mới có thể hoàn thành tốt. Và công việc quét rác cũng như thế. Nhiều lần tôi nghĩ mình còn trẻ nên có thể làm bất cứ việc gì, đôi khi còn quá ham chơi mà không chuyên tâm học tập, hay làm một việc gì cho hoàn thiện – dù là việc nhỏ nhất, rốt cuộc ta chẳng làm được việc gì cho ra hồn.

“Chẳng phải một phen xương lạnh buốt
Hoa mai đâu dễ ngửi mùi hương”.

(Thiền sư Hoàng Bá Hi Vận).

Thời gian cứ thế vẫn chuyển động mãi không ngừng, và lá vàng trên cây vẫn cứ rơi rụng theo quy luật tự nhiên. Sau một đêm hay bất chợt một cơn dông đi ngang qua, để lại “bãi chiến trường” với ngổn ngang rác và lá cây, làm bẩn cả mặt đường… và rồi công việc của bác vẫn cứ tiếp tục. Công việc của “lau chùi” thân tâm cũng thế. Nếu chúng ta cứ nghĩ bản thân đầy rẫy những thói hư, lại không chịu vứt bỏ, mặc kệ để tâm buông lung, phóng túng… thì biết bao giờ ta mới có thể gột rửa thân tâm được trở nên thanh tịnh, thuần khiết. Việc của lá là cứ rơi và việc của ta là quét dọn; việc ngoại cảnh tác động sanh tâm tham, sân, si và việc của ta là nhìn nhận ra nó và sửa đổi trở nên tốt đẹp hơn.

“Thân là cây Bồ-đề
Tâm như đài gương sáng
Thường thường hằng lau chùi
Chớ để dính bụi nhơ”.

(Thiền sư Thần Tú).

Tuy chỉ với công việc lặng thầm, nhưng tiếng thơm bác để lại là một con người cần cù, chăm chỉ, chịu thương, chịu khó. Dù chẳng khua chuông đánh trống cho mọi người biết, nhưng với tâm chân thật, phụng sự vì đạo pháp thì ai cũng đều nhìn nhận công sức đó của bác, và lấy đó làm tấm gương sáng để học tập. Chỉ cần sống tốt, sống lành, thân tâm đều được an lạc thì cần gì sự công nhận phiến diện của thế gian. Dẫu biết rằng thời gian có thể lấy đi sức khỏe và cả tuổi thanh xuân… nhưng những gì bác đã cống hiến sẽ còn mãi trong lòng mọi người, để lại trong ký ức của mỗi người là hình ảnh đẹp nhất, không thể phai mờ được.

“Ai dùng các hạnh lành
Làm xóa mờ nghiệp ác
Chói sáng rực đời này
Như trăng thoát mây che”.

(Câu kệ thứ 137, kinh Pháp Cú).

Sự âm thầm hy sinh đó của bác thể hiện một con người phụng sự vì mọi người, đạo pháp. Chỉ có con người làm bản thân thấp kém, chứ không có công việc nào làm con người tầm thường cả. Một con người làm việc bình thường nhưng không hề tầm thường.

Có thể thấy, hình ảnh bác Đông với những gì bác đã giúp cho ngôi chùa trở nên sạch đẹp, ngăn nắp, luôn là hành động tốt, cử chỉ đẹp, là tấm gương sáng cho nhiều người học tập và noi theo. Không việc gì là không thể. Chỉ cần chúng ta có một tấm lòng sự nhiệt huyết, một tinh thần quyết tâm, sự nhẫn nại thì khó khăn nào cũng sẽ vượt qua.

“Có công mài sắt, có ngày nên kim”, hay “Chân cứng đá mềm”.

Tâm Hoan