Suy Ngẫm

Sợ hãi chỉ còn là quá khứ - Phần 3

Cập nhật: 22/07/2017
Nếu người nào đó hỏi bạn: “Bạn sợ hãi điều gì nhất?” Bạn sẽ im lặng hay trả lời?
 

Sợ hãi chỉ còn là quá khứ - Phần 3

 

Phương pháp chuyển hóa sợ hãi.

Vậy chúng ta làm thế nào để tiêu trừ nỗi sợ hãi? Có các nguyên nhân đưa đến sợ hãi và cách thức chuyển hóa sau:

1. Nếu trong tâm niệm ta suy nghĩ mình đến thế giới này, không phải để tìm cầu điều gì mà đến để giúp đỡ, che chở, bảo bọc, thương yêu, chia sẻ cho tất cả chúng sinh. Ta hãy tập mở rộng lòng mình ra để cảm hóa những người chung quanh. Khi chúng ta đi ban đêm thường rất sợ ma, liền niệm: “Nam Mô A Di Đà Phật” hoặc theo dõi hơi thở. Ta sẽ thấy tâm bình an, không còn lo sợ nữa. Hằng ngày, nhất cử, nhất động khi có mảy may công đức phước báu nào, ta hãy hồi hướng cho những người quanh ta và thầm nguyện: Tôi với bạn đã có mối lương duyên từ nhiều kiếp, nay mới có duyên để gặp lại, dù duyên ấy là thiện hay ác, thuận hay nghịch hãy để nó ngủ yên trong quá khứ. Nay tôi đã biết đến Phật pháp. Bạn hãy cùng tôi giúp đỡ lẫn nhau để tiến tu trong con đường học đạo. “Với hận diệt hận thù, đời này không có được. Không hận diệt hận thù, là định luật ngàn thu” (PC 05). Dù là loài hữu hình hay vô hình nhưng khi nghe những tâm niệm của ta như thế, họ sẽ từ từ cảm hóa và thay đổi. Khi ấy, nỗi sợ hãi trong ta sẽ vơi dần.

2. Thương yêu là chất liệu làm cho cuộc sống trở nên muôn màu. Khi ta nấu bữa cơm thương yêu, hãy thêm chút gia vị của sự lắng nghe, hiểu biết. Ta sẽ có ngay một mâm cơm ngon để chiêu đãi gia đình, bạn bè. Bữa cơm ấy sẽ tràn đầy hạnh phúc, sẽ không có mùi vị đắng chát, chua cay của hận thù và sợ hãi. Sợ hãi sẽ vắng bóng nếu ta biết nuôi dưỡng trái tim yêu thương và hiểu biết. Ví như ta rất sợ con bọ cạp. Nhưng một lần tình cờ, do trời mưa lớn, nước ngập cả cái gò mối, nơi tổ ấm của gia đình bọ cạp, ta thấy một con bò cạp mẹ cõng trên lưng là con bọ cạp con đang chạy trốn những dòng nước tử thần. Dùng tâm từ bi để quán tưởng, ta thấy được rằng: À... Thì ra con bọ cạp cũng đáng yêu đến thế. Nó chỉ là một loài bọ sát, mà tình mẫu tử quá thiêng liêng và cao đẹp. Nó dám hi sinh, chấp nhận sự vất vả, hiểm nguy để bảo vệ những đứa con được an toàn. Nó cũng ham sống sợ chết, như bao chúng sinh khác, thì cớ gì ta lại sát hại, hay sợ hãi chúng. Nó sẽ đáng yêu, dễ thương trong đôi mắt, suy nghĩ của những người luôn biết trải tâm từ bi. Khi ấy, sợ hãi một loài động vật, côn trùng, bọ sát, hay những vật có tánh linh chỉ còn là quá khứ. Mà ngự trị trong trái tim ta lúc này là một tình thương đến khắp muôn loài chúng sinh.

3. Kinh Đại Bát Niết Bàn, có nêu năm lợi ích của việc giữ giới. Trong đó, lợi ích thứ ba có nói người giữ giới, sống theo giới luật khi đi vào hội chúng nào, hoặc Sát-đế-lợi, hoặc Bà-la-môn, hoặc gia chủ, hoặc Sa-môn, người ấy vào với tâm không sợ hãi, không bối rối. Ví như một cư sĩ tại gia, khi giữ giới không sát sinh, sẽ không lo sợ bị báo thù, bệnh tật, tâm trí tán loạn khi lâm chung. Người giữ giới không lấy của người khác chưa cho sẽ không lo sợ bị cảnh sát bắt, chịu cảnh tù đầy, mất tài sản, vì theo vòng nhân quả khi trộm cướp của người sẽ bị người trộm cướp lại, gây bao oán thù đau khổ. Người giữ giới không tà hạnh trong các dục, sẽ không lo sợ tan vỡ hạnh phúc gia đình, sự phản bội. Người giữ giới không nói sai sự thật, sẽ không lo sợ mất đi niềm tin của mọi người dành cho mình, bị mọi người nói xấu hay xa lánh. Người giữ giới không dùng các chất say nghiện sẽ không lo sợ mất tự chủ đưa đến những việc làm sai trái; kiếp sau trí tuệ mê mờ, thiếu sáng suốt...

Trong kinh Tăng Chi, chương Năm Pháp, phẩm Nam Cư Sĩ, phần Sợ Hãi Hận Thù. Đức Phật có dạy: “Này Gia chủ, do duyên con người tạo ra các duyên: sát sinh, lấy của không cho, tà hạnh trong các dục, nói sai sự thật, sử dụng các chất gây nghiện, hiện tại sinh khởi sợ hãi hận thù, đời sau sinh khởi sợ hãi hận thù, tâm cảm thọ khổ ưu. Người nào từ bỏ: sát sinh, lấy của không cho, tà hạnh trong các dục, nói sai sự thật, sử dụng các chất gây nghiện, hiện tại không sinh khởi sợ hãi hận thù, đời sau không sinh khởi sợ hãi hận thù, tâm không cảm thọ khổ ưu”.

Vì vậy, việc giữ giới thanh tịnh sẽ góp phần cho ta sự tự tin, không phải lo sợ trước quần chúng, không sợ hãi hận thù và không phải trả quả báo xấu ở tương lai.

4. Kinh Tăng Chi, chương Bốn Pháp, phẩm Sợ Hãi, đức Phật có dạy:

“Này các Tỳ-kheo, vì sao sợ hãi là đồng nghĩa với các dục?Này các Tỳ-kheo, say đắm bởi tham dục, bị trói buộc bởi các tham ước muốn, ngay trong hiện tại không thoát khỏi sợ hãi, đời sau cũng không thoát khỏi sợ hãi. Do vậy, sợ hãi là đồng nghĩa với các dục”.

Con người do tâm tham muốn vô độ, không biết điểm dừng sẽ tạo ra cho mình những điều sợ hãi. Khi chưa có những thứ mình mong muốn sợ thua kém mọi người, sợ bị người chê bai, sợ bị người xem thường. Và khi đã có đầy đủ những gì ta cần có lại sợ mất mát do trộm cướp, sợ tổn hao do thiên nhiên bởi ông hỏa bà thủy, sợ con cháu tiêu xài phung phí... Người nào có đời sống giản đơn, ít muốn, biết đủ sẽ luôn có được sự an lạc của nội tâm, không bị tác động bởi ngoại cảnh và sợ hãi sẽ không còn cơ hội phát khởi. Như lời giáo huấn của đức Phật trong kinh Di Giáo: “Các thầy Tỳ-kheo, phải biết kẻ ham muốn nhiều, thì vì nhiều sự cầu lợi nên khổ não cũng nhiều. Còn ít ham muốn thì không cầu hồ, không dục vọng, nên không có cái họa đó. Chỉ có như thế mà thôi, sự ít ham muốn cũng đã phải thực tập, huống chi sự ấy còn đem lại đủ các công đức. Người ít ham muốn thì không dua nịnh quanh co để cầu được lòng người, cũng không bị các giác quan lôi kéo. Thực hành đức tính ít ham muốn thì lòng bình thản, không lo sợ, gặp cảnh ngộ nào cũng thấy thừa thãi, không bao giờ có cảm giác thiếu thốn”.

5. Kinh Trung Bộ tập 1, bài số 4 Sợ Hãi Và Khiếp Đảm. Đức Phật có dạy: “Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào, thân, khẩu ý, tham dục, có ái dục cường liệt, có tâm sân hận ác ý, bị hôn trầm thụy miên chi phối, tâm không an tịnh, nghiệp không thanh tịnh, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân nhiễm trước, thân, khẩu, ý, tham dục, có ái dục cường liệt, có tâm sân hận ác ý, bị hôn trầm thụy miên chi phối, tâm không an tịnh, nghiệp không thanh tịnh, những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên”.

Lại nữa, ta suy nghĩ như sau: “Những Sa-môn hay Bà-la-môn nào nghi hoặc, do dự, hay khen mình chê người, sống tại các trú xứ xa vắng, trong rừng núi hoang vu, do nguyên nhân nhiễm trước nghi hoặc, do dự, khen mình chê người những Tôn giả Sa-môn hay Bà-la-môn ấy chắc chắn làm cho sợ hãi, khiếp đảm, bất thiện khởi lên...”.

Thông qua bài kinh, đức Phật muốn nhắn nhủ đến hàng đệ tử, khi chưa chứng đắc quả vị A-la-hán thì không nên tin vào tâm của mình. Vì một người phiền não chưa dứt, nghiệp của thân khẩu ý chưa thanh tịnh, vẫn bị các tham dục chi phối, biếng nhác kém tinh tấn... thì người này tâm vẫn còn sợ hãi. Mỗi khi sợ hãi nổi lên, ta không cần phải tránh né, mà cần phải đối diện để chuyển hóa nó. Ở một yên tĩnh, vắng vẻ, hoang vu sẽ phù hợp với những người tinh tấn, ham tu, trau dồi giới đức. Nhưng ngược lại, sẽ là nơi đầy rẫy sự sợ hãi với những người lòng đầy tham dục, nghiệp xấu chưa đoạn trừ.

6. Trong kinh Pháp Cú, đức Phật cũng chỉ ra những nguyên nhân đưa đến sự sợ hãi và phương pháp chuyển hóa:

Do ái sinh sầu ưu,

Do ái sinh sợ hãi,

Ai thoát khỏi tham ái,

Không sầu, đâu sợ hãi?"

 

Tham ái sinh sầu ưu,

Tham ái sinh sợ hãi.

Ai thoát khỏi tham ái,

Không sầu, đâu sợ hãi.

(PC 212, 216)

Người xưa có câu: “Ái bất trọng bất sinh Ta-bà”, con người do lòng ái dục quá nặng nên đã bao phen chìm đắm trong biển khổ luân hồi. Nếu ta xa lìa được lòng tham ái, sẽ chẳng còn sợ hãi nào tồn tại, cũng không còn đau khổ. Hướng ta đến một đời sống an lạc, thảnh thơi, tạo tiền đề cho con đường giác ngộ, giải thoát trong tương lai.

7. Sinh diệt là lẽ thường nhiên vận động tương tục trong vòng xoay của tạo hóa. Vạn sự vạn vật, từ vật chất đến tinh thần, từ hữu hình đến vô hình không thể nào tồn tại mãi được mà do nhân duyên hợp thành, chỉ mang tính giả tạm. Khi nhân duyên hội tụ thì nó thành, khi nhân duyên hết thì nó tan rã. Thân người có được cũng do nhiều nhân duyên hợp thành, và đến một ngày nào đó nó sẽ tan ra, cát bụi lại trở về với cát bụi. Vì thân người giả tạm thì hà cớ gì ta phải sợ chết, sợ bệnh. Do cái này sinh thì cái kia sinh; cái này diệt thì cái kia cũng diệt, nên sợ hãi cũng không nằm ngoài quy luật ấy. Vì sợ hãi có là do nhiều duyên mà thành, khi duyên không còn, sợ hãi cũng tự biến mất. Khi dùng tâm quán sát được như vậy, ta sẽ chuyển hóa được sự sợ hãi của chính mình.

Cao Tâm

Tin tức liên quan

Không đề
06/06/2021
Bóng mát giữa trời
27/08/2018
Làn gió mát buổi sớm bình minh!
23/08/2018
Vĩnh biệt anh
14/07/2018
Đánh mất tuổi thơ
02/07/2018