Gửi em niềm hạnh phúc! (Phần 1)
Đến nay, khi đời sống vật chất đã đầy đủ, con người lại hướng đến đời sống hưởng thụ. Cả những người bần cùng, nghèo khổ, cũng luôn suy nghĩ và mong muốn đến một ngày nào đó sẽ thoát nghèo, vì họ cho rằng khi giàu sang sẽ được an lạc, hạnh phúc. Nhưng thật ra, không phải những điều mình nghĩ và mong muốn sẽ luôn luôn tồn tại đâu em! Khổ đau sẽ không phân biệt giàu nghèo, kẻ cao sang hay người khốn khó, dù người đó già hay trẻ, xấu hay đẹp... Phía sau mỗi người đều ẩn chứa những khổ đau riêng. Luẩn quẩn là vậy, ta đã bao phen trôi lăn trong vòng xoáy sinh tử đầy khổ đau. Người ta thường cho rằng hạnh phúc có được là do sự chiếm hữu, hoặc chạy theo những của cải vật chất ở thế gian, hoặc lấy chồng, lấy vợ, sinh con; nhưng thực sự, họ chỉ đang mang thêm lên mình những gánh nặng đau khổ, không phải hạnh phúc chân thật.
Hiện tại, có lẽ trong chính bản thân em cũng đang có những suy nghĩ mơ hồ, hoang mang, vô định, không biết thế nào là hạnh phúc chân thật. Bởi từ xưa đến nay, con người chỉ đưa ra những khái niệm, định nghĩa mang tính trừu tượng về hạnh phúc. Nhưng thật sự, những quan niệm ấy không thể đưa con người đến bến bờ của hạnh phúc chân thật nếu thiếu sự thực hành, áp dụng vào trong thực tế đời sống. Riêng đối với con đường mà đức Phật đã đi và giáo pháp Ngài để lại, ngoài việc hướng chúng sinh đến sự tỉnh thức, hiểu biết, thấu triệt các pháp chơn đế, tục đế; còn giúp con người chuyển mê khai ngộ, đưa khổ rước vui và khép lại cánh cửa sinh tử luân hồi. Hạnh phúc đó là điều có thật, là thiết thực hiện tại, đến để mà thấy, là an lạc trong từng bước chân, từng hơi thở, từng nụ cười màu nhiệm đó em ơi!
Để có thể an lạc trên nẻo đường hành đạo, thảnh thơi trong kiếp sống mưu sinh, em cần trải nghiệm với trái tim tràn đầy năng lượng của sự tỉnh thức, tiếp xúc với sự sống, lắng nghe, thương yêu, chia sẻ,... Muốn có được hạnh phúc chân thật, vững chãi, không gì khác hơn chính em phải tự chuyển hóa bản thân mình, bằng cách tìm ra chiếc chìa khóa để mở toang cánh cửa phiền não đang trói buộc thân tâm. Và hôm nay, anh sẽ trao cho em chiếc chìa khóa ấy, xin gửi đến em niềm hạnh phúc!
1. Hạnh phúc là phút giây tỉnh thức.
Nếu em biết góp nhặt những hạnh phúc nhỏ trong cuộc sống hiện tại, em sẽ có một hạnh phúc lớn cho tương lai.
Anh sẽ kể em nghe câu chuyện: Hạnh phúc là gì?
Có một ngày, heo con chạy đến hỏi heo mẹ:
- Mẹ ơi! Hạnh phúc là gì hả mẹ?
Lúc ấy heo mẹ đã trả lời rằng:
- Hạnh phúc là đuôi của con đó, con yêu ạ.
Heo con mừng rỡ chạy ra sân và vui đùa với cái đuôi của nó, mặt nó ánh lên một niềm vui vì đã biết hạnh phúc của mình là gì.
Rồi một ngày, heo con buồn bã chạy lại bên mẹ và hỏi?
- Mẹ ơi, tại sao con chẳng bao giờ bắt được hạnh phúc của con hết vậy?
Heo mẹ mỉm cười và nói:
- Con chẳng cần phải bắt nó làm gì, chỉ cần con luôn mỉm cười và tiến lên phía trước thì hạnh phúc sẽ luôn đi theo con đó.
Em thấy đó! Hạnh phúc thật giản đơn. Nó là những điều nhỏ bé, dung dị vẫn luôn tồn tại bên em. Nó luôn nằm sẵn trong mỗi con người. Nếu không tìm thấy hạnh phúc trong chính bản thân mình, thì dù em có đi khắp thế gian cũng không thể bắt gặp được nó. Hãy mỉm cười và tiến lên phía trước, để hạnh phúc luôn đuổi theo em. Ngày em không còn rong ruổi kiếm tìm, chính là ngày em nhận ra rằng hạnh phúc đang đứng cạnh bên em từ muôn thuở.
Hạnh phúc có từ trong đời sống. Nếu có tỉnh thức, em sẽ tiếp xúc với sự sống của mình. Trước hết, em có thể đặt câu hỏi là sự sống của mình được xây dựng nên bằng những chất liệu gì? Nếu nhìn nhận thật sâu sắc, em sẽ thấy cuộc đời của em được hình thành từ những phút giây đã trôi về quá khứ, lướt nhanh qua trong hiện tại và sẽ còn tiếp diễn ở tương lai. Em còn nhớ: những bữa cơm ấm áp bên gia đình; những năm tháng ngồi trên chiếc ghế nhà trường; những phút giây giận hờn vu vơ, rồi bất chợt lãng quên để bật lên tiếng cười giòn tan khi xem một bộ phim hài; hay những lần nhõng nhẽo, chui vào gấu quần của mẹ trốn khi bị ba la rầy... Khi anh nói đến đây, những hình ảnh đó có phải đang hiện về trong tâm trí em không? Nó đang có sẵn trong em đó, và quá khứ chính là chất liệu để xây nên hiện tại và tương lai. Còn hiện tại nhiệm màu này, đó chính là những phút giây mà ta đang thực sống. Còn tương lai, em biết nó là gì không? Một phương trình vô số nghiệm tùy thuộc vào sự thay đổi hằng số mà mỗi người quyết định ngay trong cuộc đời này.
Em không cần đưa dòng hồi tưởng đi quá xa, nhưng vẫn nghe được quá khứ ùa về trong những âm ba huyền diệu, vang dội và ẩn hiện trong từng góc khuất tâm hồn. Cuộc đời em là vậy, sẽ luôn tồn tại những niềm vui mà mỗi lần chợt nhớ về, em sẽ khẽ nở một nụ cười trên môi. Đôi khi nó có cả những niềm đau làm quặn thắt tim em, nhưng em có biết không, niềm đau cũng chính là những trải nghiệm cần thiết mà mỗi người cần phải kinh qua trong cuộc đời đầy biến động. Niềm đau và vấp ngã dạy cho em rất nhiều bài học trong cuộc sống. Sự giác ngộ của đức Thế Tôn năm xưa cũng được bắt đầu từ những đau khổ của cuộc đời. Lần đầu tiên, Thái tử Tất-đạt-đa ngồi chiêm nghiệm lẽ đời dưới cội hồng táo là lúc Ngài thấy những con giun đang quằn mình run rẩy dưới lưỡi cày, con chim nhỏ đang hạ cánh xuống tìm mồi nhưng cũng nơm nớp lo âu người thợ săn trong lùm cỏ. Đó chẳng phải là những bài học đắt giá hay sao? Đây cũng chính là sự mở màn cho những chân lý mà Ngài khám phá sau này. Thái tử vượt bốn cửa thành để tìm đường giác ngộ cũng chính vì thấy nhân sinh đang đắm chìm trong thống khổ muôn đời đó là già, bệnh, chết. Phải chăng khổ đau chính là liều thuốc đắng chữa lành căn bệnh mê muội của thế nhân. Trong cuộc lữ hành của đời người, ai mà chẳng từng trải qua bao khốn khó và vấp ngã phải em không? Nhưng chính những điều đó sẽ rèn luyện cho em ý chí và nghị lực để có thể hiên ngang đối diện với bao giông tố. Anh không bao giờ khuyên em bắt chước con lạc đà vùi đầu vào cát nóng của sa mạc để trốn tránh sự đuổi bắt của con người, mà em hãy làm con đại bàng nương vào cơn gió lớn để nâng cánh bay xa. Những lần vấp ngã sẽ giúp em trưởng thành và cẩn thận hơn trước những hố sâu đang dàn bày phía trước. Đừng trốn chạy mà tập đối diện nhé em, hãy nhìn thẳng vào vấn đề đang vướng mắc và đặt ra câu hỏi là ta nên làm gì. Đôi khi em chỉ cần dừng lại và ngắm nhìn thực tại khổ đau, thì nó cũng tự khắc chuyển thành hạnh phúc, vì hạnh phúc là biết chấp nhận và biết mỉm cười. Có một bí mật nhỏ này anh muốn nói với em. Khổ đau còn là cơ hội để con người nhận chân ra hạnh phúc. Khi em bệnh tật em mới biết khỏe mạnh là hạnh phúc, khi em xa người thân mới thấy quý tình cảm gia đình, khi giông bão ùa về em mới trân trọng những ngày nắng đẹp. Hãy nuôi dưỡng cả cảm xúc khổ đau và hạnh phúc, vì khổ đau là chất xúc tác hình thành chuỗi phản ứng giác ngộ và giải thoát giữa thế gian. Nếu em không hiện diện để tiếp xúc với cả hai, thì làm sao em có thể thật sự sống với muôn ngàn cung bậc cảm xúc của đời người. Mà thật ra, tất cả những cảm xúc vui hay buồn, khổ đau hay sung sướng cũng chỉ là tuồng ảo hóa sinh diệt. Chỉ có sự định tĩnh sáng suốt và nhận chân như thật bản chất của khổ đau và hạnh phúc thì em mới có thể an nhiên và tự tại giữa dòng đời biến thiên dời đổi.
* Hạnh phúc giản đơn:
Có bao giờ em tự hỏi, cuộc sống của em là gì? Thật ra nó được tạo nên từ những điều hết sức bình dị. Những đóa hoa, những hạt sỏi, những ngọn cỏ, những cơn mưa và có cả những con người... mà đôi khi em chỉ có cơ hội gặp gỡ, tiếp xúc một lần duy nhất trên cả quãng đường đời em đang đi. Có thể, chúng sẽ không để lại những dấu ấn sâu đậm trong em, nhưng chúng chính là cuộc đời của em, giúp em tiếp xúc với sự sống, với hạnh phúc đang có mặt. Ðiều ấy có nghĩa, em không cần phải lao công, tổn sức đi tìm kiếm hạnh phúc, điều em cầm làm chỉ là dừng lại và nhận diện. Một nhà thơ của La Mã quan niệm: “Nắm bắt ngày hôm nay” như một công thức để ông sống hạnh phúc. Thật ra, em không cần nắm bắt một cái gì hết, chỉ cần buông và tập dừng lại mọi nghĩ suy, tỉnh thức và nhận diện những gì đang có mặt. Thay vì "nắm bắt ngày hôm nay" em nên tập dừng lại, dừng lại với mỗi phút giây và sống tỉnh thức, chánh niệm, an trú trong hiện tại, đâu cần phải tìm kiếm những hạnh phúc xa xôi trong mộng tưởng. Tương lai luôn nằm sẵn trong hiện tại, quá khứ không hẳn đã mất đi, riêng mỗi phút giây tỉnh thức sẽ tô điểm cho đời em bằng những mảng màu xinh tươi, rực rỡ.
Hạnh phúc đang có mặt, em chỉ cần tập dừng lại mà tiếp xúc. Mặt trời lúc bình minh hay hoàng hôn đều đẹp; một chiếc lá khô buông mình theo làn gió hay chồi non đang e ấp trên cành, một ngọn cỏ bên đường hay đóa hoa tím thẹn thùng đang nở bên nhà hàng xóm, tất cả đều đang phơi bày cái đẹp; trăng rằm mười sáu cũng đẹp mà trăng khuyết sau ngày hai mươi cũng đẹp; một ngọn nến nhỏ lung linh hay ngọn đèn ne-on soi sáng cả một vùng trời, cả hai đều huyền diệu. Không có một cái gì trên đời này là tầm thường hết. Khi tâm an vui, em nhìn đời thấy gì cũng nên thơ, kỳ lạ, mới mẻ đến không ngờ; ngược lại, khi tâm nhiễm ô bởi vô minh, phiền não thì những gì em thấy chỉ là một màu hoen ố, u tối, cũ kỹ và tàn tạ. Có lẽ cụ Nguyễn Du đã thấu hiểu một cách sâu sắc về quy luật tri giác của con người, để rồi viết lên vầng thơ: “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Em ơi! Sự đời sẽ tùy thuộc vào góc nhìn, nếu em thay đổi góc nhìn thì cuộc đời cũng sẽ đổi thay.
Trong một gia đình muốn có được an lạc, hạnh phúc thì mỗi cá nhân trong gia đình phải cố gắng cùng nhau xây dựng, vun đắp mới có được. Như khi muốn xây một căn nhà, điều kiện đầu tiên phải có đó là gạch, cát, đá, xi măng,... Những thứ này vẫn chưa thể thành căn nhà, nếu như chúng không kết hợp, gắn kết cùng nhau. Cũng vậy, nếu như em muốn xây dựng ngôi nhà hạnh phúc, thì mỗi người cũng như những viên gạch, hạt cát, cùng nhau hòa hợp mà tạo thành một gia đình hạnh phúc. Góp nhặt những hạnh phúc nhỏ sẽ tạo nên một hạnh phúc lớn.
Tâm Lực